E-Ticaret’in Tarihsel Türkiye Yansımaları

2005’in Haziran ayı… Vizyoner bir patronun öngörüleri

Liseyi bitirmek üzereydim, o dönem yazılımla ilgilenen bir abimin (şu an okuldunyasi.com ‘un sahibi) freelance olarak bir firmaya e-ticaret sitesi açtığını ve buraya html, photoshop gibi konularda bilgi sahibi personel aradığını öğrendim. Haberim olmadan beni tavsiye etmişti, ben de hiç düşünmeden ilk işim olacağı için kabul ettim.

Henüz doğru düzgün bankalardan sanal pos alınamayan dönemlerdi. Çok uzun süreçler, etkin ve köklü bir ticari geçmiş isteyen bankalar… Müşteriler kredi kartı bilgilerini girdiğinde mail order ile pos cihazlarımızdan çekim yaptığımız bir dönem. Kvkk dediğinizi duyar gibiyim 🙂

2006 Yaz dönemi ve Google Reklamları

2005’te başlayan Google Reklamları, 2006 yılında patronumun yeni ortağıyla çok farklı bir hal alacaktı…

O dönem çeşitli forumlardan 10$ karşılığında 100$’lık Google kuponları alıyorduk. Google’a “haber, mynet, hotmail” yazan herkese reklam çıkmaya başladık. Hatta kantarın topuzunu çok kaçırdığımız dönemler de olmuştu. Manav yazan ziyaretçilere bile çıkmaya başladık…

Google’da herhangi bir kısıtlama yoktu. İstediğiniz kelimede istediğiniz siteyi reklam olarak çıkabiliyordunuz.

Ziyaretçilerin dikkatini dağıtacak, odağını kaydıracak rakip neredeyse yok gibiydi. Ziyaretçilerin satışa dönüşüm oranları çok yüksekti.

2008-2012 Facebook Uygulamları, Mailing ve SEO’daki Gelişmeler

Sene 2008’i gösterdiğinde yepyeni kavramlar, daha önce hiç üzerinde çalışmadığımız konulara yoğunlaşmaya başlamıştık. Bunlardan ilki Google Seo, sonraki dönemde de Mailing ve Facebook Uygulamalarıydı.

Bugün Google Seo’nun algoritması bu düzeye geldiyse bunda biz Türklerin payı yadsınamaz düzeydedir. Yeni açtığı siteyi 3 saatte 1.sıraya getiren çalışanlarımız vardı. O dönem en önemli husus backlink ve etiketlemeydi. Google yıllar içerisinde bu iki yöntemi de ciddi şekilde öteleme yoluna gitti.

3 saatte 1.sıraya geldiğinizde bunun size çeşitli olumsuz yansımaları da oluyordu. DDoS saldırıyla sitelerin çoğu engelleniyordu.

Kısa bir bilgi: Google sıralama mafyası

Bu dönemde ilk 10 sıradaki sitelere çeşitli DDoS saldırıları geliyor, açılan reklamlar saatler içerisinde tıklanarak bitiriliyordu. Günümüzde olduğu gibi gelişmiş DDoS engelleyici firewall, bulut vb. gibi kavramlar yoktu. En azından küçük yatırımcının bu bedelleri ödeyebileceği bir fiyatta değildi (2012’de Cloudflare yetişti imdada)

Google mafyası siteleri haraca bağlıyor, “eğer sitenizin açık kalmasını istiyorsanız şu kadar ücret ödemelisiniz” diyordu. Bazen bunu da demiyor, ilk 10 sıradaki herhangi bir site sahibiyle anlaşıp diğer 9 siteye günün belirli saatlerinde saldırı yapıyordu.

DDoS saldırıları bu döneme damga vurmuştu.

Mailing dönemi

2010 yılında bir diğer yöntem ise mailingdi. Ciddi mail datasına yapılan bu reklamlar direkt olarak Inbox’a (Gelen Kutusu) gidiyor ve ziyaretçi dönüşümlerini ciddi derecede artırıyordu. Spam kavramı henüz yok denecek düzeydi. Özellikle hotmail’e gönderilen mailler direkt Inbox içerisindeydi. MSN Messenger kullanımı bu dönemde hala devam ettiği için ciddi derecede dönüşüm oranları yakalandı.

Facebook Uygulama dönemi, Profil paylaşımları

2010-2011 dönemine geldiğimizde çeşitli Facebook Uygulamaları ile kişilerin profillerinde reklam paylaşımları yapıldı. Facebook, uygulamalar aracılığıyla buna izin veriyordu. Reklamınız ücretsiz bir şekilde uygulamanızı kullanan insanların profil sayfalarında paylaşım olarak gözüküyordu. Burada da dönüşüm oranları beklenenin üzerindeydi.

Bu enstrümanlar bir müddet devam etti. Sonraları Google, Facebook, Hotmail tek tek çeşitli engelleme yollarına gittiler ve bu yöntemler de yok oldu.

2015 ve günümüz…

Müşteri ulaşmanın artık çok zor olduğu, mobil ziyaretlerin %95’lere dayandığı bir ortamda saniyelerle ölçülen dikkat seviyeleri ve artan rakipler bir çok girişimin kapısına kilit vurdu.

Devir teknolojiyi ve markayı parlatma devriydi. Güven, hız ve kalitenin birlikte arandığı zorlu bir ortam.

Bu yazının çıkış sebebi olan E-Ticarete Yeni Başlayanlar İçin Tavsiyeler yazıma da göz gezdirebilirsiniz.